تاثیر ناهشیار جمعی در استبداد حکومت صفویه از دیدگاه شاردن

Authors

علی اکبر کجباف

محسن مومنی

abstract

از نظر بسیاری ازمتفکران علوم سیاسی، حکومت ایران در عصر صفویه در طبقه بندی حکومت های استبدادی قرار می گیرد. این پژوهش به دنبال تحلیل علل و عوامل استبدادی بودن این حکومتمی باشد. تکیه اصلی تحلیل داده ها بر سفرنامه ژان شاردن سیاح و جهانگرد فرانسوی می باشد که در دوران صفویه به ایران مسافرت­ نموده، بنابر آنچه که از این اثر مهم استنباط می­شود و با مقایسه آن بااندیشه­های متفکران ایرانی در دوره مورد بحث دیدگاه های شاردن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته شده است. سوال اصلی این است که از دیدگاه شاردن چه عواملی در استبدادی بودن حکومت ایران عصر صفویه نقش داشته­اند؟ شاردن در اثر خود به عوامل ثانویه تبدیل حکومت ایران به استبدادی اشاره می­کند عواملی مانندضعف ساختاری نظام قضایی، و نوع تسلط حکومت ها در ایران که به وسیله نیروی های مستبد بوده است؛ اما در ورای این عوامل او به عوامل اصلی تبدیل حکومت ایران عصر صفویه به استبدادی از دیدگاه روان شناسی اجتماعـی مردم و اعتقـادات آنان نسبت به شـاه پرداختـه ­است و با تاکیـد بـر این موضوع که علت تاریخ دریافت: 8/4/90                 تاریخ پذیرش: 25/1/91  e-mail: [email protected]                                                   اصلی استبدادی حکومت ایران عصر صفویه دیدگاه خاص مردم نسبت به شاه و اعتقادات آنان می داند که این دیدگاه نیز از جنبه روان شناسی اجتماعی مبتنی بر دیدگاه روان شناس معروف، یونگ، تحت عنوان ناهشیار جمعی مورد بررسی قرار گرفته و تاکید او بر این موضوع است که مردم در طول تاریخ خود به این نوع از حکومت و شاهان مستبد عادت کرده بودند. نکته مهم در تحلیل های شاردن تاثیر پذیری این سیاح در تالیف اثر خود از اندیشه های اتین دولابوئتی، یکی از اندیشمندان فرانسوی قرن شانزدهم، است که رساله او تحت عنوان «درباب بردگی اختیاری » مورد توجه پروتستان های فرانسوی قرارگرفته بود و اندیشه او در یکی از نشریات بسیار تند ارگان هوگنوها به نام france turquie la در سال 1575م. چاپ   شده است و ما در سفرنامه شاردن نشانه هایی از تاثیرپذیری از این اثر را می بینیم.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

هم بسته های عصبی ناهشیار جمعی یونگ

این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که آیا ناهشیار جمعی به معنی موسعی که یونگ در نظرمی گیرد و نقشی که برایش در روا نشناسی تحلیلی قائل می شود دارای همبستههای عصبی هست یاخیر. ضمناً نظریه ی ناهشیار یونگ بر مبنای علوم شناختی و بازخوانی هایی که متأخّران درروان شناسیِ شناخت از این نظریه کردهاند بررسی می شود. برای مثال، نشان داده م یشود که عواطفناهشیارانه انسان به نوعی مربوط به حافظه بلند مدت است که در...

full text

هم بسته های عصبی ناهشیار جمعی یونگ

این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که آیا ناهشیار جمعی به معنی موسعی که یونگ در نظرمی گیرد و نقشی که برایش در روا نشناسی تحلیلی قائل می شود دارای همبستههای عصبی هست یاخیر. ضمناً نظریه ی ناهشیار یونگ بر مبنای علوم شناختی و بازخوانی هایی که متأخّران درروان شناسیِ شناخت از این نظریه کردهاند بررسی می شود. برای مثال، نشان داده م یشود که عواطفناهشیارانه انسان به نوعی مربوط به حافظه بلند مدت است که در...

full text

مسأله راه حج در مناسبات حکومت های شرق و غرب ایران ( از غزنویان تا صفویه)

همچون امروز، در جهان گذشته نیز توسعه طلبی دولت ها معمولاً نیازمند توجیهاتِ مشروعیت بخش بود. این توجیهات بیش از آنکه بازتاب همه واقعیت باشد بهانه و دستاویز بود. در آن روزگاران یکی از مهم ترین بهانه های توسعه طلبی حکومت ها دستاویزهای دینی بود. ازجمله در میان حکومت های مسلمان نیز معمولاً برای افزایش قدرت و قلمرو، گسترش دین و برپائی احکام آن یکی از مهم ترین بهانه ها به شمار می آمد. انجام فریضه جهاد بر...

full text

رویکرد روس و انگلیس به بحرانهای مالی حکومت محمد علی شاه در دوران استبداد صغیر

با استقرار نظام مشروطه در ایران و تشکیل مجلس، از جمله اولین بحرانهای دامنگیر دولت و حکومت، بحران فزاینده مالی بود که به سرعت موجبات مناقشه دولت و مجلس را فراهم آورد و مجلس در مقابل درخواست استقراض از خارجه مقاومت نموده و پیشنهاد تأسیس بانک ملی را نمود، این کشمکش با به توپ بسته شدن مجلس و شروع دوران استبداد صغیر پایان یافت و حکومت محمد علی شاه جهت مذاکره با روس و انگلیس برای اخذ وام مبسوط الید ش...

full text

روابط و مناسبات حکومت صفویه با الکای هُورامان

الکای هورامان یا به نقل از منابع عصر صفوی «اُورمان»، از جمله حکومت‌های محلی ناشناختۀ تاریخ ایران است که سابقۀ تشکیل آن به سال 393 ق/1003 م باز می‌گردد. سلاطین هورامان در دوران اوج قدرت خود، نواحی بین شهرزور تا نزدیک سنندج را زیر سلطه داشتند. با نگاه به نقش عثمانی‌ها و خاندان اردلان در این منطقه، روابط سلاطین این ناحیه با حکومت صفویه نیازمند تحلیل و بررسی است؟ پرسشی که این مقاله حول محور آن شکل گ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام

Publisher: دانشگاه سیستان و بلوچستان

ISSN

volume 6

issue 10 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023